دامپينگ : فروش يك كالا در يك بازار خارجي با قيمتي كمتر از هزينه نهائي. كشور صادركننده ممكن است براي ازميان بردن رقابت ونتيجتا دستيابي به انحصار در بازار خارجي زيانهاي كوتاه مدت ناشي از دامپينگ را متحمل شود. هم چنين دامپينگ مي تواند به منظور خلاصي از مازاد موقت توليد كه با سقوط قيمتهاي داخلي و در نتيجه كاهش درامد توليدكنندگان همراه خواهد بود انجام گيرد.
تعریف دامپینگ معکوس چیست ؟
دامپينگ معكوس : فروش يك كالا در خارج به قيمتي بالاتر از قيمت فروش داخلي آن. اين عمل معمولا به منظور بهره گيري از موقعيت انحصاري صورت مي گيرد.
تعریف کنز کردن در اقتصاد چیست ؟
كنز كردن: انباشت پول يا كالا بيش از نياز فوري. دلايل كنز كردن عبارتند از ترس از كمبود كالا يا احتمال افزايش قيمت آن در آينده و نيز احتمال افزايش ارزش آتي پول. در نظريه پولي؛ كنز آن پس اندازي است كه به سرمايه گذاري تبديل نگردد. بدينسان كنز كردن به مثابه نشت درآمدملي محسوب ميشود زيرا پول را از گردش خارج ميكند و از ميزان در آمد مي كاهد. هر اندازه كه سهم بيشتري از درآمد به شكل پول كنز شود به همان ميزان نيز از گردش پول كاسته مي شود.
تعریف رکود و رونق اقتصادی چیست ؟
ركود: يك دوره طولاني كه در آن فعاليتهاي اقتصادي بسيار پائين تر از حد معمول باشد.ركود را ميتوان با كاهش شديد توليد؛ سرمايه گذاري اندك؛ انقباض اعتبارات؛ سقوط قيمتها؛ بيكاري گسترده و اشتغال كوتاه مدت و گستردگي ورشكستگي مشخص نمود.
رونق: فعاليتهاي اقتصادي درآن شدت و رشد فزاينده مي يابد و مصرف و توليد هر دو با خوش بيني انجام ميگيرند. دوره هاي رونق معمولا با افزايش تولید؛ سطح سرمايه گذاري به ويژه در زمينه ايجاد ظرفيتهاي توليد جديد؛ بسط اعتبارات؛ افزايش قيمتها؛ بيكاري نازل؛ اشتغال كامل؛ وفراواني تشكيل بنگاههاي اقتصادي مشخص مي شود.
رونق: فعاليتهاي اقتصادي درآن شدت و رشد فزاينده مي يابد و مصرف و توليد هر دو با خوش بيني انجام ميگيرند. دوره هاي رونق معمولا با افزايش تولید؛ سطح سرمايه گذاري به ويژه در زمينه ايجاد ظرفيتهاي توليد جديد؛ بسط اعتبارات؛ افزايش قيمتها؛ بيكاري نازل؛ اشتغال كامل؛ وفراواني تشكيل بنگاههاي اقتصادي مشخص مي شود.
انواع مالیات کدام است ؟
انواع ماليات:
1-ماليات بر ارث
2-ماليات بر هبه
3-ماليات بر ارزش (ماليات مبتني بر ارزش معاملات)
4-ماليات بر ارزش افزوده
5-ماليات بر ثروت
6-ماليات بر دارايي
7-ماليات بر درآمد
8-ماليات بر درآمد اتفاقي
9-ماليات بر درآمد اجاره املاك (ماليات بر مستغلات)
10-ماليات بر درآمد مشاغل
11-ماليات بر سودفروش سرمايه
12-ماليات بر فروش
13-ماليات بر كالاي تجملي
14-ماليات بر مخارج
15-ماليات بر مصرف
16-ماليات بر مصرف كالاي داخلي
17-ماليات بر نقل و انتقال قطعي املاك
18-ماليات بر واحد كالا
19-ماليات بر واردات
1-ماليات بر ارث
2-ماليات بر هبه
3-ماليات بر ارزش (ماليات مبتني بر ارزش معاملات)
4-ماليات بر ارزش افزوده
5-ماليات بر ثروت
6-ماليات بر دارايي
7-ماليات بر درآمد
8-ماليات بر درآمد اتفاقي
9-ماليات بر درآمد اجاره املاك (ماليات بر مستغلات)
10-ماليات بر درآمد مشاغل
11-ماليات بر سودفروش سرمايه
12-ماليات بر فروش
13-ماليات بر كالاي تجملي
14-ماليات بر مخارج
15-ماليات بر مصرف
16-ماليات بر مصرف كالاي داخلي
17-ماليات بر نقل و انتقال قطعي املاك
18-ماليات بر واحد كالا
19-ماليات بر واردات
تعریف يوزانس يا برات مدت دار چیست ؟
يوزانس يا برات مدت دار : برات اسنادي كه به دلايل مختلف از سوي فروشنده كالا به ضرورت مدت دار قبول ميشود تا خريدار از تاريخ رويت برات يا حمل كالا در مدتي كه معمولاً از يك تا شش ماه و بعضاً تا يك سال طول ميكشد نسبت به پرداخت وجه آن اقدام كند . اين نوع برات بيشتر در معاملات بينالمللي رواج دارد .
تعریف کارگزار بورس چیست ؟
كارگزاربورس:واسطه اي كه به نمايندگي از سوي متقاضي دست به داد و ستد اوراق بهادار مي زند و براي اين كار حق دلالي دريافت ميكند. طبق (قانون تاسيس بورس اوراق بهادار) ايران معاملات بورس منحصرا توسط كارگزاران بورس كه مي توانند اشخاص حقيقي يا حقوقي باشند انجام ميگيرد.
مشارکت مدنی و مشارکت حقوقی چیست ؟
مشاركت حقوقي: تامين قسمتي از سرمايه شركتهاي سهامي جديد يا خريد بخشي از سهام شركتهاي سهامي موجود. بانكها ميتوانند با هدف ايجاد تسهيلات لازم براي گسترش فعاليت بخشهاي مختلف توليدي، بازرگاني و خدماتي بخشي از سرمايه مورد نياز شركتهاي سهامي مربوط را تامين كنند. سهام بانكها در اين گونه شركتها قابل فروش است كه اين خود نمودي است از گسترش كار كرد سرمايه مالي.
مشاركت مدني: در هم آميختن سهم الشركه نقدي ياغير نقدي (اشخاص حقيقي يا حقوقي) براي انتفاع طبق قرار داد. بانكها ميتوانند با مشخص كردن موضوع مشاركت در حوزه هاي توليدي، بازرگاني و خدماتي فعاليت كنند و به تشكيل شركت مدني دست زنند.
مشاركت مدني: در هم آميختن سهم الشركه نقدي ياغير نقدي (اشخاص حقيقي يا حقوقي) براي انتفاع طبق قرار داد. بانكها ميتوانند با مشخص كردن موضوع مشاركت در حوزه هاي توليدي، بازرگاني و خدماتي فعاليت كنند و به تشكيل شركت مدني دست زنند.
تعریف اصطلاح ارزش در اقتصاد چیست ؟
ارزش : از يك نظر كل مطلوبيت حاصل از يك شيء را ارزش گويند كه با اين تعريف ارزش مصرفي شيء مشخص ميگردد .
از جنبه ديگر مقداري از يك كالاي ديگر را كه بتوان با شيء مورد نظر مبادله كرد ارزش مبادلهاي آن مينامند .
بدينسان هرگاه آن كالاي ديگر پول باشد ، ارزش شيء همان قيمت آن خواهد بود . در صورتيكه آن كالا مثلاً كفش باشد ارزش شيء برابر با تعداد كفش قابل مبادله با شيء مزبور خواهد بود . در متون اقتصادي اغلب مفهوم دوم ارزش يعني ارزش مبادلهاي بكار ميرود . بنابراين نظريه ارزش را ميتوان دقيقاً همان نظريه قيمت ناميد .
تعریف چک چیست ؟
چك: سندي كه از سوي يك بانك عرضه مي شود و به بانك دستور مي دهد تا مبلغي را از حساب جاري صادر كننده چك به گيرنده آن كه نامش در چك درج شده انتقال دهد.
هر گاه گيرنده چكي را پشت نويسي كند چك مزبور قابل انتقال مي شود يعني گيرنده مي تواند مبلغ مورد مطالبه مندرج در چك را از طريق واگذاري چك به ديگري انتقال دهد. چك بايد تاريخ داشته باشد و ضمنا وعده دار نباشد. گيرنده چك موظف است پشت چك را به عنوان رسيد وجه ان امضا كند.
هر گاه گيرنده چكي را پشت نويسي كند چك مزبور قابل انتقال مي شود يعني گيرنده مي تواند مبلغ مورد مطالبه مندرج در چك را از طريق واگذاري چك به ديگري انتقال دهد. چك بايد تاريخ داشته باشد و ضمنا وعده دار نباشد. گيرنده چك موظف است پشت چك را به عنوان رسيد وجه ان امضا كند.
تعریف رابطه مبادله چیست ؟
رابطه مبادله: رابطه ميان قيمت كالاهاي صادراتي و قيمت كالاهاي وارداتي كه ميتوان آنرا از تقسيم شاخص بهاي كالاهاي صادراتي به شاخص بهاي كالاهاي وارداتي بدست آورد. بهبود اين رابطه گوياي آن است كه با مقدار معيني صادرات ميتوان به كالاهاي وارداتي بيشتري دست يافت و بدين ترتيب سطح زندگي اهالي را ارتقاء داد. منظور از بهبود رابطه مبادله افزايش قيمت كالاهاي صادراتي به نسبتي بيش از افزايش كالاهاي وارداتي است .بديهي است بهبود يا افزايش رابطه مبادله موجب بهبود تراز پرداختهاي كشور خواهد شد.
تعریف هزینه چیست ؟
هزبنه: به طور كلي به مفهوم ازدست دادن چيزي است براي دست يابي به چيزي ديگر كه مي تواند از طريق خريد و فروش ؛ مبادله يا توليد تحقق يابد.
مزیت مطلق و مزیت نسبی چیست ؟
مزيت مطلق :
توان يك كشور ، بنگاه يا كارگر معيني در عرضه محصول يا خدمتي خاص با هزينهاي كمتر از رقيب مفروض .
مزيت نسبي :
توان خاص يك كشور در توليد ارزانتر يك محصول يا خدمتي در مقايسه با ديگر محصولات و خدمات مفهوم برتري نسبي نشان ميدهد ، چرا كشوري كه قابليت توليد يك رشته كالاها و خدمات را با هزينهاي نازلتر از ديگر كشورها دارد بايد بر فروش آنها تكيه كند و توليد ديگر كالاها را به ديگر كشورها واگذارد .
توان يك كشور ، بنگاه يا كارگر معيني در عرضه محصول يا خدمتي خاص با هزينهاي كمتر از رقيب مفروض .
مزيت نسبي :
توان خاص يك كشور در توليد ارزانتر يك محصول يا خدمتي در مقايسه با ديگر محصولات و خدمات مفهوم برتري نسبي نشان ميدهد ، چرا كشوري كه قابليت توليد يك رشته كالاها و خدمات را با هزينهاي نازلتر از ديگر كشورها دارد بايد بر فروش آنها تكيه كند و توليد ديگر كالاها را به ديگر كشورها واگذارد .
تعریف اعتبار چیست ؟
اعتبار : اعطاي حق تصرف يا استفاده از كالاها و خدمات بدون پرداخت فوري براي آنها .
بطور كلي سه نوع اعتبار وجود دارد :
1- اعتبار مصرفي كه رسمي يا بطور غيررسمي از سوي مغازهداران ، موسسات مالي و ديگران براي خريد كالاهاي مصرفي در اختيار مردم عادي قرار ميگيرد .
2- اعتبار تجاري كه مثلا عرضه كنندگان مواد اوليه به كارخانهداران و آنها نيز به عمده فروشان و خردهفروشان واگذار ميكنند . در عمل تمام مبادلات در بخشهاي صنايع ، خدمات و تجارت بر اساس اعتبار انجام ميشود و بنگاهها ممكن است بهره ناچيزي نيز براي تسويه حسابها مثلاً در مدت يك ماه بپردازند .
3- اعتبار بانكي يا وام و اضافه برداشت . كه بانكها در اختيار مشتريان خود قرار ميدهند . اعتبار به توليد كننده امكان پركردن خلاء زماني بين توليد و فروش كالا و به مصرف كننده امكان مصرف پيش از دريافت درآمد را ميدهد . اعتبارات بانكي و غيربانكي بخشي از عرضه پول را تشكيل ميدهند و از اهميت اقتصادي بسياري بر خود دارند . بنابراين دولتها به هنگام افزايش قيمتها براي مهار رشد تقاضا به محدود كردن اعتبارات يا اعمال سياست انقباض اعتبار روي ميآورند.
بطور كلي سه نوع اعتبار وجود دارد :
1- اعتبار مصرفي كه رسمي يا بطور غيررسمي از سوي مغازهداران ، موسسات مالي و ديگران براي خريد كالاهاي مصرفي در اختيار مردم عادي قرار ميگيرد .
2- اعتبار تجاري كه مثلا عرضه كنندگان مواد اوليه به كارخانهداران و آنها نيز به عمده فروشان و خردهفروشان واگذار ميكنند . در عمل تمام مبادلات در بخشهاي صنايع ، خدمات و تجارت بر اساس اعتبار انجام ميشود و بنگاهها ممكن است بهره ناچيزي نيز براي تسويه حسابها مثلاً در مدت يك ماه بپردازند .
3- اعتبار بانكي يا وام و اضافه برداشت . كه بانكها در اختيار مشتريان خود قرار ميدهند . اعتبار به توليد كننده امكان پركردن خلاء زماني بين توليد و فروش كالا و به مصرف كننده امكان مصرف پيش از دريافت درآمد را ميدهد . اعتبارات بانكي و غيربانكي بخشي از عرضه پول را تشكيل ميدهند و از اهميت اقتصادي بسياري بر خود دارند . بنابراين دولتها به هنگام افزايش قيمتها براي مهار رشد تقاضا به محدود كردن اعتبارات يا اعمال سياست انقباض اعتبار روي ميآورند.
تعریف ثروت چیست ؟
ثروت: هر چيزي كه ارزش بازاري داشته و قابل مبادله با پول يا كالا باشد.پس ثروت مي تواند شامل كالاها و داراييهاي مادي داراييهاي مالي و هر گونه مهارت موجد درامد باشد .اينها هنگامي ثروت محسوب مي شوند كه در بازار قابل مبادله با ديگر كالاها يا پول باشند.
تعریف تجارت آزاد و تحریم اقتصادی چیست ؟
تجارت آزاد: مبادله و جريان آزاد كالاها و خدمات بين كشورها طبق تقسيم بينالمللي كار و نظريه برتري نسبي و بدون هيچگونه دخالت مستقيم تحديدي با تشويقي دولتها .
تحريم اقتصادي : تدابير و سياستهاي اقتصادي كه براي فشار وارد آوردن بر اقتصاد يك كشور ديگر اتخاذ ميشود تا آن كشور ملزم به اجراي هدف مورد نظر گردد . نمونههائي از اين قبيل عبارتند از تحريم كامل تجارت ميان كشورها ، يا خوداري از پرداخت سپرده بانكي افراد و دولت كشور تحت فشار .
تعریف اصطلاح داده در اقتصاد چیست ؟
داده:يك عامل توليد. در متون اقتصادي گذشته عامل توليد اصطلاح متداول بود ليكن امروزه براي بيان مفهوم مزبور از اصطلاح داده استفاده مي شود كه مشخص كننده كالا وخدمات به كار رفته در فرايند فني توليدفراورده هاي مختلف است.
تعریف بنگاه اقتصادی چیست ؟
بنگاه : واحد اقتصادي كه توليد كننده كالا يا عرضه كننده خدمت باشد . بنگاه محل گردآوري وسايل سرمايهاي و ديگر منابعي است كه براي تحصيل سود تحت مديريت معيني با يكديگر تركيب ميشوند ، در بنگاه ، نيروي كار مواد اوليه را در فرآيند توليد تغيير شكل ميدهد و به ارزش آن ميافزايد و آنگاه محصول بدست آمده در بازار به فروش ميرسد .
تعریف اعتبار اسنادی چیست ؟
اعتبار اسنادي: سندي است حاوي دستور يك بانك به بانك ديگر در خارج مبني بر پرداخت مبلغي معين به شخصي كه نامش در سند مزبور درج شده است. اعتبارات اسنادي غالباً از سوي صادر كنندگاني مطالبه ميشود كه مايل به دريافت طلب خود قبل از ارسال كالا هستند يا ميخواهند زمان پرداخت از سوي خريدار را به حداقل برسانند . روال كار معمولاً بدين ترتيب است كه بانك طرف خريدار ( بانك اعتبارگشا) بنا بر درخواست خريدار به بانك ديگري در خارج ( بانك كارگزار ) دستور ميدهد تا هر گاه طرف صادر كننده يا فروشنده كالا در خلال مدت معيني (مدت اعتبار ) مدارك حمل كالاي موضوع معامله را با مشخصات منطبق در قرارداد به آن بانك ارائه دهد . ترتيب پرداخت مبلغ مذكور در اعتبار داده شود .
امروزه اين روش با استفاده از اطمينان متقابل بين بانكها و مشتريان خود از يك سو و نيز اعتماد موجود بين خود بانكها در سطح بينالمللي ، نقش بسيار با اهميتي در تسهيل تجارت جهاني ايفا ميكند .
امروزه اين روش با استفاده از اطمينان متقابل بين بانكها و مشتريان خود از يك سو و نيز اعتماد موجود بين خود بانكها در سطح بينالمللي ، نقش بسيار با اهميتي در تسهيل تجارت جهاني ايفا ميكند .
تعریف ثبات اقتصادی چیست ؟
ثبات اقتصادي :
وضعيتي كه در آن فعاليت شديد اقتصادي بدون نوسانات ادواري برقرار باشد . معيار ها و ضوابط تشخيص ثبات اقتصادي عبارتند از : 1- توليد 2- اشتغال 3- قيمت .
از آنجا كه اين سه مقوله معمولا با يكديگر نوسان ميكنند لذا ثبات اقتصادي را با فقدان چنين نوسانهايي ميتوان تشخيص داد. ثبات اقتصادي معمولا دوام چنداني نمي تواند داشته باشد زيرا ناهماهنگي عوامل سه گانه بالا با يكديگر موجب پيدايش نوسانات ادواري ميشود و ثبات را بر هم ميزند.
وضعيتي كه در آن فعاليت شديد اقتصادي بدون نوسانات ادواري برقرار باشد . معيار ها و ضوابط تشخيص ثبات اقتصادي عبارتند از : 1- توليد 2- اشتغال 3- قيمت .
از آنجا كه اين سه مقوله معمولا با يكديگر نوسان ميكنند لذا ثبات اقتصادي را با فقدان چنين نوسانهايي ميتوان تشخيص داد. ثبات اقتصادي معمولا دوام چنداني نمي تواند داشته باشد زيرا ناهماهنگي عوامل سه گانه بالا با يكديگر موجب پيدايش نوسانات ادواري ميشود و ثبات را بر هم ميزند.
تعریف مضاربه چیست ؟
مضاربه: از عقود اسلامي است و طبق آن شخص مالي (مقدار معيني وجه نقد) را در اختيار شخص ديگري قرار ميدهد تا با آن به تجارت بپردازد و سود بدست آمده را طبق قرارداد به شراكت و نسبت معيني ميان خود تقسيم كنند. در مضاربه خسارت به عهده سرمايه گذار يا صاحب مال است ونه طرف قرارداد يعني عامل. مضاربه صرفا به حوزه تجارت مربوط مي شود و طبق قانون عمليات بانكي بدون ربا بانكهاي كشور ميتوانند با هدف رونق بخشيدن به تجارت داخلي و خارجي سرمايه نقدي لازم را در اختيار عامل يعني تجار و شركتهاي تجاري قرار دهند.
تعریف حجم پول چیست ؟
حجم پول: مقدار پول موجود در اقتصاد هر كشور . خصيصه اصلي پول ان است كه عموما به عنوان يك وسيله پرداخت پذيرفته شده باشد. پس حجم پول = اسكناس + سكه + سپرده ديداري + سپرده غيرديداري .
تعریف هزینه اجتماعی چیست ؟
هزينه اجتماعي: هزينه فعاليت يا توليدي كه جامعه به طور كلي متحمل آن ميشود .اين هزينه صرفا به هزينه اي كه يك فرد يا بنگاه در فعاليت يا توليد معيني متحمل شده محدود نمي شود و در حقيقت بسيار فراتر از آن است. بدينسان هزينه اجتماعي عبارت خواهد بود از تمامي هزينه هاي گذشت منابع استفاده شده ؛ ميزان زيان وارده بر رفاه و نيز هزينه هايي كه يك توليد يا فعاليت معين براي ديگر افراد و بنگاهها ايجاد مي كند.
تعریف درآمد چیست ؟
در آمد:جريان پول يا كالا كه در دوره زماني معيني به يك فرد يا گروهي از افراد يا يك بنگاه يا يك اقتصاد تعلق ميگيرد. درآمد ممكن است از محل عرضه عوامل توليد سر چشمه گرفته باشد مانند دستمزد: بهره: سود: اجاره: ياحاصل دريافت يك هديه و بهره مندي از يك پرداخت انتقالي باشد . درآمد ميتواند به صورت پولي باشد يا جنسي مانند استفاده رايگان از اتومبيل يك شركت . ويژگي اصلي درآمد آن است كه به شكل يك جريان نصيب يك واحد اقتصادي مي گردد.
تعریف اصطلاح اقتصاد خرد چیست ؟
اقتصاد خرد : در برگيرنده مطالعات مربوط به عوامل تصميم گيرنده منفرد ( يعني مصرف كنندگان و بنگاهها ) و طريق ارتباط اين تصميمات براي تعيين قيمتهاي نسبي و نيز مقادير دادوستد شده كالاها و عوامل توليد است . هدف اساسي اين بخش از اقتصاد در حقيقت متوجه درك مكانيسم تخصيص كل منابع يك جامعه به مصارف مختلف است . بر اين اساس بازار مقوله محوري اقتصاد خرد بشمار ميرود . بايد توجه داشت كه اقتصاد خردسنتي بر تحليل تعادل جزئي تأكيد ميورزيد در حالي كه اقتصاد خرد نوين با بكار گرفتن روشهاي فرضي تأكيد بيشتري بر تعادل عمومي دارد .
تعریف تولید و تولید انبوه چیست ؟
توليد : توليد در اقتصاد خلق مطلوبيت از طريق فعاليت انساني است . البته توليد از نظر علم اقتصاد در بر دارنده . خلق اشياء توسط انسان نيز بوده و هم چنين شامل ديگر فعاليتهاي خدماتي چون حفاظت و نگهداري ، پاكيزه سازي و … هم ميشود .
توليد انبوه : استفاده از تكنولوژي و مكانيزه كردن به منظور توليد حجم عظيمي از محصولات يكدست و استاندارد شده . حجم عظيم توليد باعث كاربرد موثر تكنولوژي نوين ميشود و امكان تجزيه فرآيند توليد به مراحل پذيراي مكانيزه شدن فراهم ميسازد . صرفهجوييهاي توليد انبوه اساساً از جايگزيني ماشين آلات كم هزينه با كار پرهزينه تحقق ميپذيرد .
توليد انبوه : استفاده از تكنولوژي و مكانيزه كردن به منظور توليد حجم عظيمي از محصولات يكدست و استاندارد شده . حجم عظيم توليد باعث كاربرد موثر تكنولوژي نوين ميشود و امكان تجزيه فرآيند توليد به مراحل پذيراي مكانيزه شدن فراهم ميسازد . صرفهجوييهاي توليد انبوه اساساً از جايگزيني ماشين آلات كم هزينه با كار پرهزينه تحقق ميپذيرد .
تعریف جمعیت فعال و غیر فعال چیست ؟
جمعيت فعال: نيروي انساني شاغل و آماده براي توليد كالاها وخدمات . اين آمادگي براي فعاليت با يك محدوده سني قراردادي كه بنا به اوضاع اجتماعي و اقتصادي هر جامعه مي تواند متفاوت باشد تعريف ميشود. جمعيت فعال در يك گروه سني معين هم شاغلان را در بر مي گيرد و هم افراديكه به طور موقت بيكارند.
جمعيت غير فعال: بخشي از جمعيت در سن فعاليت كشور كه بنا به دلايل مختلف اقتصادي اجتماعي و....آماده براي توليد كالاها و خدمات نباشند. زنان خانه دار و دانش آموزان و دانشجويان و باز نشستگان و....از گروههاي جمعيت غيرفعال بشمار ميروند. مجموع جمعيت فعال و جمعيت غير فعال كل جمعيت كشور درسن فعاليت را به دست مي دهد.
جمعيت غير فعال: بخشي از جمعيت در سن فعاليت كشور كه بنا به دلايل مختلف اقتصادي اجتماعي و....آماده براي توليد كالاها و خدمات نباشند. زنان خانه دار و دانش آموزان و دانشجويان و باز نشستگان و....از گروههاي جمعيت غيرفعال بشمار ميروند. مجموع جمعيت فعال و جمعيت غير فعال كل جمعيت كشور درسن فعاليت را به دست مي دهد.
تعریف مزارعه چیست ؟
مزارعه: يكي از عقود اسلامي كه بنابه آن يكي ازطرفين(مزارع يامالك) زميني را براي مدتي معين و به منظور كشت محصولي معين در اختيار طرف ديگر(عامل يازارع) قرار ميدهد و محصول بدست آمده به نسبت قرارداد بين آنها تقسيم ميشود. تقسيم محصول ميان مالك و زارع دراساس بر پايه عوامل پنجگانه(زمين-آب-بذر-گاووكار) صورت مي گرفت ولي درعمل عوامل ديگري مانند سختي و حاصلخيزي خاك،كمبودآب ونيروي انساني،وبه ويژه قدرت نسبي مالك و رعيت در جامعه درتعيين ميزان سهم طرفين مؤثر ميباشد.
چند نوع تقاضای کل در اقتصاد داریم ؟
تقاضاي كل :
كل تقاضا براي كالاها و خدمات در اقتصاد به اجزاي زير تقسيم ميشود .
1- تقاضاي خانوارها براي كالاها و خدمات مصرفي
2- تقاضاي بنگاهها و دولت براي كالاهاي سرمايهاي
3- تقاضاي دولت مركزي و دولتهاي محلي براي كالاها و خدمات
4- تقاضاي مصرف كنندگان و بنگاههاي ديگر كشورها براي كالاها و خدمات به شكل صادرات
تعریف اصطلاح خدمات در اقتصاد چیست ؟
خدمات: فعاليتهاي مصرفي يا توليدي كه بيشتر نامشهود هستند و اغلب به هنگام توليد مصرف مي شوند. مثلا خدمات يك دكتر يا معلم مشهود نيست و درست در زمان توليد مصرف مي شود. با وجود اين خدمات مالي يا كامپيوتري به نوعي مشهود هستند و حاصل انها به صورت اوراق خاصي ارائه ميگردد. محاسبه ارزش افزوده و بازدهي رشته هاي خدماتي با دشواري همراه است.
تعریف پول اعتباری چیست ؟
پول اعتباري : پول رايجي كه صرفاً به اعتبار سازمان انتشار دهنده و پذيرش گسترده مردم ارزش يافته باشد .
اسكناس متداولترين شكل پول اعتباري محسوب ميشود وبا پول كاغذي كه داراي پشتوانه می باشد تفاوت دارد . پول اعتباري اساساً به اتكا تأييد قانوني انتشار مييابد .
اسكناس متداولترين شكل پول اعتباري محسوب ميشود وبا پول كاغذي كه داراي پشتوانه می باشد تفاوت دارد . پول اعتباري اساساً به اتكا تأييد قانوني انتشار مييابد .
تعریف اوراق بهادار چیست ؟
اوراق بهادار
اسناد درآمد سازي كه قابل دادوستد باشند . اروراق بهادار عمدتاً شامل سهام ميشوند و در كشورهاي سرمايهداري پيشرفته بيشتر در بورس به فروش ميرسند انواع اصلي اوراق بهادار عبارتند از :
1- اوراق بهادار با بهره ثابت مانند ( سهام قرضه ، سهام ممتاز و اوراق قرضه)
2- اوراق با بهره متغير مانند سهام عادي .
3- ديگر اوراق بهادار مانند برات ، بيمه نامه عمر و …
اسناد درآمد سازي كه قابل دادوستد باشند . اروراق بهادار عمدتاً شامل سهام ميشوند و در كشورهاي سرمايهداري پيشرفته بيشتر در بورس به فروش ميرسند انواع اصلي اوراق بهادار عبارتند از :
1- اوراق بهادار با بهره ثابت مانند ( سهام قرضه ، سهام ممتاز و اوراق قرضه)
2- اوراق با بهره متغير مانند سهام عادي .
3- ديگر اوراق بهادار مانند برات ، بيمه نامه عمر و …
تعریف کالای مکمل ، کالای تجملی و کالای جانشین چیست ؟
كالاهاي مكمل: محصولات يا كالاههاي مرتبط با يكديگر به نحوي كه تغيير در مصرف يكي از آنها با تغييري مشابه در مصرف ديگري همراه باشد. مثل قندوچاي - برنج وروغن.
كالاهاي تجملي: كالائي كه كشش درآمدي تقاضا براي آن بيش از يك باشد يعني همراه با افزايش درآمد مصرف كننده؛سهم بيشتري صرف خريد آن شود.
كالاي جانشيني: كالا يا نهاده اي كه بتواند جانشين كالا يا نهاده ديگر شود. مانند روغن نباتي و روغن حيواني يا برنج ايراني و خارجي.
كالاهاي تجملي: كالائي كه كشش درآمدي تقاضا براي آن بيش از يك باشد يعني همراه با افزايش درآمد مصرف كننده؛سهم بيشتري صرف خريد آن شود.
كالاي جانشيني: كالا يا نهاده اي كه بتواند جانشين كالا يا نهاده ديگر شود. مانند روغن نباتي و روغن حيواني يا برنج ايراني و خارجي.
تعریف نرخ رسمی ارز چیست ؟
نرخ رسمي ارز : نرخ ثابت و رسمي ارز بر حسب طلا و دلار ايالات متحده آمريكا كه به صندوق بين المللي پول اعلام شود.
تعریف نرخ ارز چیست ؟
نرخ ارز: قيمت مبادله پول رايج يك كشور با پول رايج كشور ديگر . اين مبادلات عموما نقدي و يا وعده دار در بازار ارز انجام مي گيرند. در هر لحظه نرخ واقعي هر ارز توسط عرضه و تقاضاي مربوطه در بازار تعيين ميشود. عرضه و تقاضا نيز به نوبه خود به كسري يا مازاد تراز پرداختهاي هر كشور ؛ تقاضا براي پول جهت پرداخت تعهدات و نيز انتظارات مربوط به تغييرات آتي نرخ بستگي دارد. هرگاه هيچگونه كنترل دولتي بر بازار ارز نباشد آنگاه نظام كامل نرخ شناور ارز وجود خواهد داشت.
تعریف مساقات چیست ؟
مساقات: معامله بين صاحب باغ با شخص ديگر(باغبان) كه طبق آن باغبان در قبال سهم مشاع و معين از محصول بدست آمده مسؤليت نگهداري درختان را تا هنگام برداشت محصول بر عهده ميگيرد .مساقات صرفا براي درختان ميوه يا درختاني كه برگ و گل آنها مصرف دارد بكار ميرود.
تعریف پرتفوی چیست ؟
پرتفوي : به مجموع دارائيهاي يك فرد يا يك سازمان گفته میشود . اين اصطلاح بيشتر در مورد دارائيهاي مالي ( از جمله پول ) بكار ميرود مانند مجموعه سهام يك شركت .
تعریف بازار سرمایه چیست ؟
بازار سرمايه : بازار وجوه آماده براي وام دادن در زماني بلند مدتتر از زمان بازار پول كه در آن وجوه كوتاه مدت وام داده ميشود . اگرچه مرز شخصي اين دو بازار را از يكديگر جدا نميكند ولي در اصل وامهاي بازار سرمايه براي سرمايهگذاريهاي ثابت در صنعت و تجارت بكار ميرود .
تعریف بازار چیست ؟
بازار : هر شبكهاي كه خريد و فروش كالاها و خدمات در آن انجام پذيرد . بازار لزوماً نبايد وجود مادي داشته و فضاي مشخصي را در برگرفته باشد به عنوان مثال بازار معاملات سهام در سطح جهاني بازاري است كه عمليات آن صرفاً از طريق شبكه مخابرات بينالمللي انجام ميگيرد و در مجموع جاي معيني ندارد . در اغلب رشتههاي اقتصادي عصر حاضر بازار نقش اساسي دارد ، زيرا در اقتصاد بازار آزاد از طريق بازار است كه تخصيص منابع انجام ميگيرد . در اقتصاد سنتي ايران بازار معمولاً مكاني مسقف بوده كه در آن صنوف مختلف در راستههاي خاص خود به دادوستد اشتغال داشتهاند . بدين ترتيب بازار سنتي به دليل مركزيتي كه در امور اقتصادي و تجاري داشت خودبخود به مركز زندگي سياسي نيز تبديل ميشد .
تعریف سپرده قانونی چیست ؟
سپرده قانوني: در صدي از سپرده هاي ديداري و مدت دار كه بانكهاي تجاري طبق قانون بايد نزد بانك مركزي نگهدارند. سپرده قانوني صرفنظر از خصلت تضمين موجوديت سپرده سپرده گذاران و پيشگيري از وقوع ورشكستگي وآشفتگي بانكي ناشي از هجوم يكباره مشتريان براي دريافت سپرده هاي خود، ابزار بسيار مهمي است در سياست پولي.
تعریف مالیه عمومی چیست ؟
ماليه عمومي: شاخه اي از علم اقتصاد كه به شناخت و ارزيابي تاثيرات سياستهاي مالي دولت مي پردازد. تجزيه و تحليل اثرات ماليات بندي و مخارج دولت بروضعيت اقتصادي افراد و سازمانها و تاثيرآن بر كل اقتصاد از موضوعات اساسي اين رشته بشمار ميرود. همچنين در ماليه عمومي تاثيرات سياستهايي كه به منظور دستيابي به اهدافي معين اتخاذ شده اند، همراه با شيوه ها و فنون موثر در گسترش اين تاثيرات مورد مطالعه قرار ميگيرد.
تعریف پول چیست ؟
پول : هر چيزي كه به مثابه واسطه مبادله از سوي همگان پذيرفته شده و به مثابه واحد ارزش بيان كننده قيمت ديگر اشياء باشد .
تعریف بازار آزاد و بازار رقابتی چیست ؟
بازار آزاد : بازاري كه در آن دولت دخالتي نداشته باشد و نيروهاي عرضه و تقاضا آزادانه عمل كنند .
بازار رقابتي : بازاري كه در آن تعداد بسياري خريدار و فروشنده به طور مستقل مشغول دادوستد باشند . بدنيسان هيچ عضو بازار نميتواند تأثير زيادي بر قيمت بگذارد .
تعریف اصطلاح مطلوبیت در اقتصاد چیست ؟
مطلوبيت: فايده ، يك كالا يا خدمت در ارضاءخواسته هاي انسان. بدينسان مطلوبيت گوياي رابطه ميان كالاها از يك سو و لذت و رنج انسان از سوي ديگر است.
اين ويژگي را در كالا يا خدمتي مي توان يافت كه مصرف حال يا انتظار مصرف آن درآينده براي فرد همراه با كسب لذت باشد يا از رنج او بكاهد. گفته ميشود كه شدت مطلوبيت يك كالا همزمان با شدت ارضاي حاصل از مصرف آن كاهش مييابد. در هر حال درجه مطلوبيت يك كالا پيوسته قابل تغيير است مثلا اولين و دومين ليوان آب ممكن است داراي مطلوبيت يكساني باشند ليكن مطلوبيت ليوان هاي بعدي نزولي خواهد بود و حتي سرانجام مصرف زياده از حد ميتواند با ناراحتي همراه باشد . بدين ترتيب در مييابيم كه مطلوبيت اساسا مفهومي است روانشناختي و غير قابل اندازه گيري.
اين ويژگي را در كالا يا خدمتي مي توان يافت كه مصرف حال يا انتظار مصرف آن درآينده براي فرد همراه با كسب لذت باشد يا از رنج او بكاهد. گفته ميشود كه شدت مطلوبيت يك كالا همزمان با شدت ارضاي حاصل از مصرف آن كاهش مييابد. در هر حال درجه مطلوبيت يك كالا پيوسته قابل تغيير است مثلا اولين و دومين ليوان آب ممكن است داراي مطلوبيت يكساني باشند ليكن مطلوبيت ليوان هاي بعدي نزولي خواهد بود و حتي سرانجام مصرف زياده از حد ميتواند با ناراحتي همراه باشد . بدين ترتيب در مييابيم كه مطلوبيت اساسا مفهومي است روانشناختي و غير قابل اندازه گيري.
تعریف اصطلاح کوتاه مدت در اقتصاد چیست ؟
كوتاه مدت : دوره زماني كه در آن يك بنگاه توليدي قادر به تغيير تمام عوامل توليد خود نباشد. بدينسان بنا به امكانات مختلف هر بنگاه در تغيير نهاده هاي خود مي توان دوره هاي كوتاه مدت داشت.مثلا يك بنگاه توليدي ممكن است نتواند هيچ يك از نهاده هاي خود را در خلال يك هفته تغيير دهد, براي تغيير نيروي انساني و مواد اوليه خود نيازمند زماني معادل يك ماه باشد و تغيير بخش عمده نهاده هاي او (به جز تغيير برخي ماشين آلات كه مثلا مستلزم دوسال وقت است ) در مدت يك سال مقدور باشد. ضمنا بنگاه مزبور ممكن است با تحمل هزينه بيشتر مدت زمان كوتاه مدت خود را كاهش دهد و مثلا با اجاره ماشين آلات مورد نظر به نرخي بالاتر , زمان دو ساله تغيير آنها را كاهش دهد. پس كوتاه مدت بيشتر يك مقوله اقتصادي است تا تكنولوژيك . به طور كلي اصطلاح كوتاه مدت را مي توان براي مشخص كردن هر دوره زماني كه بروز و تحقق آثار تغييرات معيني در آن ممكن نباشد به كار برد.
تعریف بازار پول چیست ؟
بازار پول : موسسات پولي دست اندر كار خريد و فروش اوراق بهادار كوتاه مدت ، اسناد اعتباري طلا و ارز .
اساس فعاليتهاي اين بازار در اين مفهوم نهفته است كه پول داراي ارزش زماني است و لذا استفاده از آن در قبال بهره ميتواند قابل خريد و فروش باشد . پول كوتاه مدت در بازار پول معامله ميشود و پول بلند مدت در بازار سرمايه . البته هيچ يك از اين دو بازار را نميتوان در مكان و محل معيني يافت و در حقيقت اين بازارها گوياي مجموع فعاليتهاي اقتصادي و معاملاتي هستند كه اغلب با تلفن و تلكس انجام ميگيرند . اين نوع بازارها در اقتصاد پيچيده كشورهاي پيشرفته كاركرد بسيار گسترده و پراهميتي دارند .
اساس فعاليتهاي اين بازار در اين مفهوم نهفته است كه پول داراي ارزش زماني است و لذا استفاده از آن در قبال بهره ميتواند قابل خريد و فروش باشد . پول كوتاه مدت در بازار پول معامله ميشود و پول بلند مدت در بازار سرمايه . البته هيچ يك از اين دو بازار را نميتوان در مكان و محل معيني يافت و در حقيقت اين بازارها گوياي مجموع فعاليتهاي اقتصادي و معاملاتي هستند كه اغلب با تلفن و تلكس انجام ميگيرند . اين نوع بازارها در اقتصاد پيچيده كشورهاي پيشرفته كاركرد بسيار گسترده و پراهميتي دارند .
تعریف بانک چیست ؟
بانك : موسسهاي مالي كه ضمن قبول سپرده ديداري و مدتدار و اعطاي وام و اعتبار ، دست به خريد و فروش اوراق بهادار ميزند .
تعریف جعاله چیست ؟
جعاله: تعهد يك طرف (جاعل يا كارفرما) به طرف ديگر (عامل يا پيمان كار) براي پرداخت مبلغي معين (يا بعضا نا معين) جهت انجام كار معين.
تعریف تنزیل مجدد چیست ؟
تنزيل مجدد :
تنزيل اوراق و اسناد بهادار بازرگاني از سوي بانك تجاري نزد بانك مركزي به عنوان وام دهندة نهائي . اين اوراق و اسناد بهادار توسط دارندگان آن با نرخ بهره متداول بانكي نزد بانكهاي تجاري تنزيل ميشوند و نيز آن را با نرخي كه تحت عنوان نرخ تنزيل مجدد توسط بانك مركزي تعيين ميشود نزد آن بانك تنزيل ميكنند . نرخ تنزيل مجدد همواره در سطحي پائينتر از نرخ بهره بانكي قرار دارد و لذا تفاوت آن عايد بانك تجاري ميگردد و ضمناً بر ميزان نقدينه او افزوده ميشود . هر اندازه اين تفاوت بيشتر باشد گرايش بانكها به جذب اوراق اعتباري بازار و تنزيل مجدد آن بيشتر خواهد بود و بالعكس . تعيين و تغيير نرخ تنزيل مجدد از ابزارهاي مهم سياست پولي است .
تنزيل اوراق و اسناد بهادار بازرگاني از سوي بانك تجاري نزد بانك مركزي به عنوان وام دهندة نهائي . اين اوراق و اسناد بهادار توسط دارندگان آن با نرخ بهره متداول بانكي نزد بانكهاي تجاري تنزيل ميشوند و نيز آن را با نرخي كه تحت عنوان نرخ تنزيل مجدد توسط بانك مركزي تعيين ميشود نزد آن بانك تنزيل ميكنند . نرخ تنزيل مجدد همواره در سطحي پائينتر از نرخ بهره بانكي قرار دارد و لذا تفاوت آن عايد بانك تجاري ميگردد و ضمناً بر ميزان نقدينه او افزوده ميشود . هر اندازه اين تفاوت بيشتر باشد گرايش بانكها به جذب اوراق اعتباري بازار و تنزيل مجدد آن بيشتر خواهد بود و بالعكس . تعيين و تغيير نرخ تنزيل مجدد از ابزارهاي مهم سياست پولي است .
نمودار نوسانات قیمت ( دلار ) هر اونس ( 31.1034 گرم ) طلای عیار 999.9 (عیار 24 ) در بازارهای جهانی